جواب آزمایش ایدز

بیماری ایدز یا سندروم نقص ایمنی اکتسابی، نوعی بیماری است که در اثر حمله ویروس HIV به سیستم ایمنی بدن ایجاد می شود. این بیماری از طریق سوزن آلوده، رابطه جنسی محافظت نشده، خون آلوده و… منتقل می شود.

این بیماری از مادر به جنین و همچنین در دوران شیردهی از مادر به نوزاد نیز می تواند منتقل شود. ابتلا به ویروس HIV و بیماری ایدز از طریق آزمایش مشخص می شود.

تفسیر جواب آزمایش ایدز، بر عهده پزشک است و توصیه می شود برای اطمینان از نتیجه آزمایش، جواب آزمایش ایدز را با پزشک در میان بگذارید. در این مقاله از مرکز مراقبت پرستاری زی با مهر ، قصد داریم تا اطلاعاتی جامع و کاربردی را در خصوص جواب آزمایش ایدز در اختیار شما قرار دهیم.

اصطلاحات رایج در جواب آزمایش ایدز

آزمایش ایدز یکی از آزمون‌های مهم برای تشخیص ویروس اچ‌آی‌وی است. در این آزمون، برای تشخیص وجود ویروس اچ‌آی‌وی در بدن افراد از برخی اصطلاحات و مفاهیم استفاده می‌شود که عبارتند از:

1. آنتی‌بادی: آنتی‌بادی‌ها پروتئین‌هایی هستند که بدن برای مبارزه با عوامل خارجی مانند ویروس‌ها و باکتری‌ها تولید می‌کند. در آزمایش ایدز، حضور آنتی‌بادی‌های ویروس اچ‌آی‌وی در نمونه خون بررسی می‌شود.

2. ایمونوبلاتینگ: در این روش، آنتی‌بادی‌های ویروس اچ‌آی‌وی به یک صفحه پرسپکتین چسبانده شده و سپس نمونه خون با آن پرسپکتین ترکیب می‌شود. در صورت وجود ویروس اچ‌آی‌وی در نمونه خون، آنتی‌بادی‌های موجود در نمونه خون با آنتی‌بادی‌های پرسپکتین واکنش می‌دهند و این واکنش در صورت مثبت بودن به عنوان نشانه حضور ویروس اچ‌آی‌وی در نمونه خون تفسیر می‌شود.

3. ویروس اچ‌آی‌وی: در آزمایش ایدز، وجود ویروس اچ‌آی‌وی در نمونه خون بررسی می‌شود. این ویروس با استفاده از تست PCR (Polymerase Chain Reaction) که توسط دستگاه‌های خاصی انجام می‌شود، تشخیص داده می‌شود.

4. تست دو مرحله‌ای: تست دو مرحله‌ای یا ELISA (Enzyme-Linked Immunosorbent Assay)، یکی از روش‌های استاندارد برای آزمایش ایدز است. در این روش، ابتدا نمونه خون با آنتی‌بادی‌های ویروس اچ‌آی‌وی تلفیق می‌شود و در صورتی که آنتی‌بادی‌های ویروس اچ‌آی‌وی در نمونه خون وجود داشته باشند، رنگ تغییر می‌کند. در صورت مثبت بودن نتیجه تست ELISA، بررسی با تست تأییدی Western blot انجام می‌شود تا نتیجه نهایی تشخیص داده شود.

وجود چه مولفه ای در خون فرد نشان دهنده مثب بودن آزمایش است؟

در آزمایش ایدز، وجود آنتی‌بادی‌های ویروس اچ‌آی‌وی در خون فرد نشان دهنده مثبت بودن آزمایش است. آنتی‌بادی‌های ویروس اچ‌آی‌وی پروتئین‌هایی هستند که بدن به منظور مبارزه با ویروس اچ‌آی‌وی تولید می‌کند.

در آزمایش ایدز، با استفاده از تست‌های مختلف، حضور آنتی‌بادی‌های ویروس اچ‌آی‌وی در خون فرد بررسی می‌شود. در صورتی که آنتی‌بادی‌های ویروس اچ‌آی‌وی در خون فرد وجود داشته باشد، نشان دهنده این است که فرد به ویروس اچ‌آی‌وی آلوده شده و از این رو آزمایش به عنوان مثبت تشخیص داده می‌شود.

همچنین، در مورد آزمایش ایدز، نوع آزمون نیز می‌تواند برای تشخیص مثبت یا منفی بودن آزمایش مهم باشد. برخی از آزمون‌های تشخیص ایدز، مانند تست ELISA، قابلیت تشخیص مثبت یا منفی بودن آزمایش را دارند.

به عبارت دیگر، این آزمون‌ها قابلیت تشخیص وجود آنتی‌بادی‌های ویروس اچ‌آی‌وی در خون فرد را دارند. در صورتی که نتیجه آزمایش مثبت باشد، نشان دهنده این است که فرد به ویروس اچ‌آی‌وی آلوده شده است. در مقابل، در صورتی که نتیجه آزمایش منفی باشد، فرد به ویروس اچ‌آی‌وی آلوده نیست و آزمایش به عنوان منفی تشخیص داده می‌شود.

مقدار آنتی‌بادی‌های ویروس اچ‌آی‌وی در خون فرد باید به اندازه کافی بالا باشد تا به عنوان مثبت تشخیص داده شود. مقدار آنتی‌بادی‌ها در خون فرد بستگی به زمانی که با ویروس اچ‌آی‌وی آلوده شده است و همچنین نوع آزمایشی که برای تشخیص استفاده می‌شود دارد.

در تست ELISA، مقدار آنتی‌بادی‌های ویروس اچ‌آی‌وی باید بیشتر از 1/0 نرمال باشد تا به عنوان مثبت تشخیص داده شود. این به این معنی است که اگر مقدار آنتی‌بادی‌های ویروس اچ‌آی‌وی در خون فرد کمتر از این مقدار باشد، آزمایش به عنوان منفی تشخیص داده می‌شود ولی اگر بیشتر از این مقدار باشد، آزمایش به عنوان مثبت تشخیص داده می‌شود.

در تست Western blot که برای تأیید نتایج تست ELISA استفاده می‌شود، حضور آنتی‌بادی‌های ویروس اچ‌آی‌وی در خون فرد بررسی می‌شود. در این تست، با توجه به محل و نوع آنتی‌بادی‌های موجود در خون فرد، نتیجه نهایی تشخیص داده می‌شود.

در هر صورت، برای تشخیص وجود ویروس اچ‌آی‌وی در بدن فرد، نتیجه آزمایش باید توسط پزشک تفسیر شود و باید با سایر نشانه‌ها و علائم بالینی بیماری هماهنگ شود.

معنی non reactive در جواب آزمایش ایدز

نکته بسیار مهمی که باید به آن توجه داشته باشید، این است که ابتلا به ویروس HIV به معنای ابتلا به بیماری ایدز نیست. بلکه بیماری ایدز آخرین مرحله از پیشرفت این ویروس است. در جواب آزمایش ایدز، عبارت های reactive یا non reactive را مشاهده می کند.

وقتی یک عامل بیماری زا وارد بدن انسان شود، سیستم دفاعی بدن بر علیه آن پادتن یا آنتی بادی ترشح می کند. این عبارت ها به وجود یا عدم وجود پادتن در بدن اشاره دارند. عبارت non reactive به این معنا است که هنوز هیچ پادتنی بر علیه ویروس HIV در بدن ساخته نشده است.

این عبارت دو تفسیر دارد؛ به این معنا که یا ویروس HIV به بدن وارد نشده یا اینکه هنوز بر علیه آن پادتن ساخته نشده است. در حقیقت در پروسه ابتلا به ویروس HIV ما دوره ای تحت عنوان دوره پنجره یا Window period داریم.

در واقع از زمانی که فرد در معرض ویروس قرار می گیرد تا زمانی که آزمایش ها، ابتلای او به ویروس را تایید کنند، یک بازه ای تحت عنوان Window period وجود دارد.

به همین علت توصیه می شود بعد از مدتی مجددا آزمایش را تکرار کنید. عبارت reactive یعنی علیه این ویروس، پادتن تولید شده است و فرد مبتلا به ویروس HIV شده است.

جواب آزمایش ایدز negative

اگر در جواب آزمایش ایدز عبارت negative درج شده باشد، یعنی نشانه ای از ورود ویروس HIV به بدن پیدا نشده است. اعتبار این نتیجه تا حد بسیار زیادی به نوع تستی که داده اید، بستگی دارد. بعضی از آزمایش های ایدز، برای تایید نیاز به آزمایش های تکمیلی دارند.

اگر در جواب آزمایش، کلمه positive نوشته شده باشد، به این معناست که آزمایش HIV مثبت است؛ یعنی این ویروس وارد بدن شده است و فرد مبتلا به ویروس HIV است.

جواب آزمایش ایدز چند روز طول میکشد؟

زمان آماده شدن جواب آزمایش تا حد زیادی به نوع آزمایشی که داده اید، بستگی دارد. در واقع آزمایش ابتلا به ویروس HIV به دو صورت انجام می شود. روش مطمئن و استاندارد، آزمایش خون فرد در آزمایشگاه است.

در این روش، خون شخص در آزمایشگاه مورد آزمایش و بررسی قرار می گیرد. اگر بیش از سه ماه از ابتلای فرد به ویروس HIV گذشته باشد، پادتن هایی که علیه این ویروس ساخته شده اند، در خون تشخیص داده می شوند و ابتلای فرد به ویروس تایید می شود.

آماده شدن جواب آزمایش در این روش معمولا چند روز به طول می انجامد. البته فاکتورهای مختلفی برای تایید یا عدم تایید ابتلای فرد به این ویروس وجود دارد. بعضی از این فاکتورها به تایید وجود آنتی بادی یا پادتن در بدن می پردازند و برخی دیگر، مستقیما وجود ویروس در بدن را تایید می کنند.

به طور مثال در تست اسید نوکلئیک یا NAT، مقدار ویروس HIV در خون بررسی می شود. این روش نسبت به روش های دیگر، سریع است و حدود 30 دقیقه طول می کشد؛ اما هزینه زیادی دارد. روش دیگری که برای تشخیص ابتلای فرد به ویروس HIV استفاده می شود، روش POC است.

در این روش همانند تست قند خون، از نوک انگشت فرد چند قطره خون می گیرند و بلافاصله آن را از نظر وجود یا عدم وجود پادتن ویروس HIV بررسی می کنند. این روش سریع است اما کاملا قابل اطمینان نیست و لازم است که آزمایش های تکمیلی هم در ادامه آن انجام شود.

آیا می‌توان برای تشخیص ویروس اچ‌آی‌وی از تست PCR استفاده کرد؟

بله، می‌توان برای تشخیص ویروس اچ‌آی‌وی از تست PCR (Polymerase Chain Reaction) استفاده کرد. تست PCR یکی از روش‌های مولکولی برای تشخیص ویروس اچ‌آی‌وی است که با استفاده از تکنولوژی DNA رونویسی، وجود ژن‌های ویروس اچ‌آی‌وی در نمونه خون، سرم یا بافت بدن فرد را شناسایی می‌کند.

تست PCR به‌طور خاص به دنبال یافتن ژنوم ویروس اچ‌آی‌وی در نمونه‌های بالینی است. در این روش، ابتدا DNA یا RNA موجود در نمونه برای آمپلیفیکیشن (افزایش تعداد کپی‌ها) در محیط واکنش قرار می‌گیرد.

سپس دو اولیگونوکلئوتید (پرایمر) که با ژنوم ویروس اچ‌آی‌وی هم‌سازی می‌کنند، به محیط واکنش اضافه می‌شوند. در ادامه، با استفاده از یک انزیم به نام تقویت کننده پلیمراز، ژنوم ویروس اچ‌آی‌وی در نمونه خون تکثیر و تعداد آن‌ها افزایش می‌یابد. در نهایت با استفاده از تکنیک‌های دیگر، وجود ژنوم ویروس اچ‌آی‌وی در نمونه بررسی و تشخیص داده می‌شود.

استفاده از تست PCR در تشخیص ویروس اچ‌آی‌وی مزایایی نظیر حساسیت و ویژگی خاصیت بالا، تشخیص زودهنگام، دقت بالا و امکان تشخیص ویروس در فازهای اولیه عفونت دارد.

با این حال، تست PCR برای تشخیص مثبت یا منفی بودن آزمایش نمی‌تواند به تنهایی استفاده شود و باید با سایر روش‌های تشخیصی و بالینی مورد تأیید پزشک قرار گیرد.

سریعترین آزمایش ایدز

روش های سریع برای تشخیص ابتلا به ویروس HIV وجود دارد؛ اما توجه داشته باشید که این روش ها کاملا قابل اطمینان نبوده و باید توسط آزمایش های تکمیلی تایید شوند. همانطور که پیشتر اشاره کردیم، یکی از روش های خودآزمایی ابتلا به ویروس HIV روش پست است.

در این روش شما به وسیله یک کیت جمع آوری نمونه، چند قطره از خون خود را جمع کرده و به آزمایشگاه ارسال می کنید. در آزمایشگاه این خون از نظر وجود یا عدم وجود آنتی بادی یا پادتن بررسی می شود.

روش دیگر خودآزمایی ابتلا به ویروس، روش سریع یا RAPID است. در این روش از مایع دهانی استفاده می شود. نتیجه این آزمایش بعد از 20 دقیقه مشخص می شود؛ اما توجه داشته باشید که تایید آن نیاز به آزمایش های تکمیلی دارد و این آزمایش به تنهایی قابل اطمینان نیست و نتیجه درستی به فرد نمی دهد.

اگر تست HIV مثبت باشد، چه باید کرد؟

اگر نتیجه تست شما مثبت باشد، باید یک سری آزمایش‌های تکمیلی برای تایید ابتلا به این ویروس انجام دهید. حتما بعد از مثبت شدن تست، به پزشک مراجعه کرده و آزمایش‌های مربوطه را انجام دهید. همان‌طور که پیشتر اشاره کردیم، ابتلا به ویروس HIV به معنای ابتلا به ویروس ایدز نیست.

اگر تست شما مثبت باشد، باید بسیار بیشتر از گذشته مراقب سلامتی خود باشید. داروهایی که پزشک تجویز کرده است را به‌موقع مصرف کنید و رژیم غذایی سالمی را در پیش بگیرید.

سوالات متداول

1. ویروس اچ‌آی‌وی چیست؟
ویروس اچ‌آی‌وی ویروسی است که سبب آسیب رساندن به سیستم ایمنی بدن انسان می شود. این ویروس مسبب بیماری ایدز است.

2. چگونه ویروس اچ‌آی‌وی منتقل می‌شود؟
ویروس اچ‌آی‌وی از طریق رفتارهای خطرناک مانند روابط جنسی بدون محافظت، استفاده مشترک از سوزن‌های تزریق، انتقال از مادر به نوزاد و… منتقل می‌شود.

3. چه علائمی در بیماری ایدز دیده می‌شود؟
بیماری ایدز به طور کلی با خستگی، تب، سردرد، تورم لنفاوی، اسهال و کاهش وزن همراه است. علائم بیماری می‌تواند بسته به فاز بیماری متفاوت باشد.

4. آیا بیماری ایدز قابل درمان است؟
بیماری ایدز می‌تواند با استفاده از داروهای ضد ویروسی مدیریت شود، اما هنوز درمان کاملی برای این بیماری وجود ندارد.

5. چگونه می‌توان جلوی ابتلا به ایدز را گرفت؟
جلوگیری از ابتلا به ویروس اچ‌آی‌وی شامل جلوگیری از رفتارهای خطرناک مانند روابط جنسی بدون محافظت، استفاده مشترک از سوزن‌های تزریق و همچنین استفاده از روش‌های محافظتی مانند استفاده از کاندوم، تزریق واکسن‌های پیشگیری از عفونت اچ‌آی‌وی و… است.

6. آیا واکسنی برای پیشگیری از ایدز وجود دارد؟
هنوز واکسنی برای پیشگیری از ایدز وجود ندارد، اما تحقیقات در این زمینه ادامه دارد.

7. چگونه می‌توان از ابتلا به ایدز در حین بارداری جلوگیری کرد؟
استفاده از داروهای ضد ویروسی در زمان بارداری و زایمان، انجام آزمایش ایدز در بارداری و همچنین عدم استفاده مشترک از سوزن‌های تزریق در طول بارداری از راه‌هایی هستند که می‌توان از ابتلا به ایدز در حین بارداری جلوگیری کرد.

8. چگونه می‌توان برای ایدز تست کرد؟
تست ایدز شامل چندین روش مختلف است، از جمله تست ELISA، تست Western blot و تست PCR. می‌توان برای انجام تست از طریق مراجعه به مراکز بهداشتی، بیمارستان‌ها یا کلینیک‌های خصوصی اقدام کرد.

9. آیا ایدز تنها در افرادی که رفتارهای خطرناک نشان می‌دهند، دیده می‌شود؟
خیر، ایدز در همه افرادی که با ویروس اچ‌آی‌وی آلوده شده‌اند، دیده می‌شود. اما، بیشترین سهم موارد ایدز که در سراسر جهان گزارش شده‌اند، مربوط به بیماری از طریق روابط جنسی بدون محافظت و استفاده مشترک از سوزن‌های تزریق نیست.

آیا با فرد دارای ویروس ایدز می توان زندگی کرد؟
بله، می‌توان با فرد دارای ویروس ایدز زندگی مشترک کرد، اما باید توجه داشت که این مشترک‌گرایی باید با اطلاعات کافی و به صورت اختیاری باشد. 

اگر شما می‌خواهید با شخصی که با ویروس ایدز آلوده است، زندگی مشترک کنید، باید اطلاعات کافی درباره ویروس و روش‌های پیشگیری از انتقال آن به دست آورید و با مشاوره پزشک، اقدامات لازم را برای کاهش خطر انتقال ویروس ایدز به همدیگر بگذارید.

این اقدامات می‌تواند شامل استفاده از کاندوم در هنگام روابط جنسی، عدم استفاده مشترک از سوزن‌های تزریق، استفاده از داروهای ضد ویروسی اطلاعاتی و… باشد.

همچنین باید توجه داشت که شخصی که با ویروس ایدز آلوده است، در برابر بیماری‌های دیگر نیز آسیب پذیرتر است و باید از این نظر نیز مراقبت داشت. در نهایت، تصمیم گیری برای زندگی مشترک با شخصی که با ویروس ایدز آلوده است، یک تصمیم شخصی است که باید با اطلاعات کافی اتخاذ شود.